Hafa alltaf nýtt sér óttann

Haft er eftir Kristrúnu Frostadóttur, forsætisráðherra og formanni Samfylkingarinnar, í viðskiptablaðinu Wall Street Journal að hún vilji ekki hræða þjóðina til þess að greiða atkvæði með því að sózt verði eftir inngöngu í Evrópusambandið í fyrrhugaðri þjóðaratkvæðagreiðslu sem ríkisstjórn hennar hefur boðað í þeim efnum. Hitt er svo annað mál að samrunaþróunin innan sambandsins hefur alla tíð þrifist á krísum og þeim ótta sem skapast iðulega í kringum þær.

Fram kemur beinlínis í endurminningum Jeans Monnet, sem öðrum fremur hefur verið nefndur faðir Evrópusambandsins, að krísur myndu knýja samrunaþróunina enda væru stjórnmálamenn við slíkar aðstæður mun líklegri til þess að taka ákvarðanir sem þeir myndu annars ekki vilja taka. Hið sama gildir vitanlega um almenning. Ófá ríki sambandsins hafa enda gengið í það eftir að hafa lent í krísum. Ekki sízt efnahagslegum. Til að mynda bæði Finnland og Svíþjóð.

Hér á landi stóð til reyna að nýta þann ótta sem skapaðist á meðal almennings í kjölfar bankahrunsins haustið 2008 til þess að koma Íslandi inn í Evrópusambandið. Það mistókst. Nú á að reyna það aftur vegna stríðsins í Úkraínu og tollastefnu Donalds Trump Bandaríkjaforseta. Ætlunin er einmitt að reyna að hræða þjóðina inn í sambandið. Það er óneitanlega merkilegur málstaður sem á helzt ekki upp á pallborðið hjá fólki nema það sé í einhvers konar uppnámi.

Hjörtur J. Guðmundsson
sagnfræðingur og alþjóðastjórnmálafræðingur

(Ljósmynd: Stjórnarráðshúsið. Eigandi: Hjörtur J. Guðmundsson)