Keyrir samt á klofningsmálum

„Ég trúi á sam­stöðu, rétt eins og verka­lýðshreyf­ing­in. Og ég tel að því séu tak­mörk sett hvað lítið sam­fé­lag eins og okk­ar gæti þolað af klofn­ingi eða ójöfnuði. Þess vegna vil ég beita mér fyr­ir því með minni for­ystu að færa fólkið í land­inu nær hvort öðru en ekki fjær. Til dæm­is með því að leggja ekki of um­fangs­mikl­ar breyt­ing­ar á land­ann í einu vet­fangi – og með því að keyra ekki á klofn­ings­mál­um held­ur leit­ast eft­ir því að ná ár­angri á þeim sviðum sem sam­eina þorra þjóðar.“

Meðal annars með þessum hætti komst Kristrún Frostadóttir, forsætisráðherra og formaður Samfylkingarinnar, að orði í ræðu sem hún flutti á viðburði á vegum Sam­fylk­ing­ar­fé­lags­ins í Reykja­vík í tilefni af baráttudegi verkalýðsins. Hins vegar hefur ríkisstjórn hennar engu að síður kosið að setja á dagskrá mál sem eru til þess fallin að klúfa þjóðina í tvær fylkingar. Þar ber hæst ákvörðun stjórnarinnar að setja inngöngu í Evrópusambandið á dagskrá stjórnmálanna.

Fyrir þingkosningarnar í lok nóvember sagði Kristrún meðal annars í samtölum við kjósendur að Samfylkingin myndi ekki setja inngöngu í Evrópusambandið á dagskrá á þessu kjörtímabili heldur yrði áherzlan á efnahagsmálin. Talaði hún fyrir kosningarnar á hliðstæðum nótum í þessum efnum og Jonas Gahr Støre, forsætisráðherra Noregs og leiðtogi Verkamannaflokksins, systurflokks Samfylkingarinnar, gerði í setningarræðu sinni á landsfundi flokksins á dögunum.

„Við þurfum nú að beina orkunni að því að standa vörð um norska hagsmuni. Ekki að eyða henni í langt, krefjandi umsóknarferli sem hætta er á að sundri okkur,“ sagði Støre í ræðunni. Þjóðaratkvæði um Evrópusambandið væri ekki bezt fyrir Noreg en fundurinn hafnaði tillögum um að flokkurinn beitti sér fyrir inngöngu í sambandið og þjóðaratkvæði í þeim efnum. „Við erfiðar aðstæður vil ég frekar halda Noregi sameinuðum en setja af stað ný átök með eða á móti.“

Hjörtur J. Guðmundsson
sagnfræðingur og alþjóðastjórnmálafræðingur

(Ljósmynd: Kristrún Frostadóttir, forsætisráðherra og formaður Samfylkingarinnar, og Ursula von der Leyen, forseti framkvæmdastjórnar Evrópusambandsins. Eigandi: © European Union, 2025, CC BY 4.0)